Công nghệ tạo nên ứng dụng TikTok có gì đặc biệt?
Phía công ty ByteDance khẳng định, họ không có kế hoạch bán TikTok. Các thuật toán mà ứng dụng này đang sử dụng được xem là cốt lõi đối với hoạt động tổng thể của ByteDance. Dưới đây là những lý do khiến công nghệ của TikTok trở nên đặc biệt và hấp dẫn đến người dùng trên toàn thế giới.
Thuật toán và ứng dụng khác biệt
Trước khi TikTok xuất hiện, nhiều người đã tin rằng công nghệ kết nối người dùng là bí quyết tạo nên một ứng dụng mạng xã hội thành công, dựa trên sự phổ biến của Facebook và Instagram của Meta.
Thay vì tạo thuật toán dựa trên mối quan hệ xã hội như Facebook thì ứng dụng TikTok xây dựng thuật toán dựa trên "những tín hiệu quan tâm". Cách làm của TikTok đi theo hướng dựa trên hiểu biết về sở thích và mối quan tâm của người dùng, mang đến ưu thế lớn hơn.
Bà Catalina Goanta, Giảng viên tại Đại học Utrecht (Hà Lan) cho biết, trong khi các đối thủ có các thuật toán dựa trên sở thích tương tự, TikTok có thể tăng cường hiệu quả của thuật toán với định dạng video ngắn.
"Nhiều mạng xã hội phát triển thuật toán dựa trên sở thích của người dùng, còn TikTok đã tối đa hóa hiệu quả của nó nhờ định dạng video ngắn. Hệ thống đề xuất của họ tạo nên sự khác biệt ở thiết kế và nội dung. Trong đó, thuật toán TikTok có khả năng theo dõi những thay đổi nhỏ trong sở thích người dùng một thời gian dài, thậm chí có khả năng xác định họ muốn xem gì vào thời điểm nhất định trong ngày. Điều thực sự khiến TikTok trở thành một ứng dụng khác biệt là thiết kế và nội dung", bà Goanta nhận định.
Định dạng video ngắn cho phép thuật toán của TikTok trở nên năng động hơn nhiều và thậm chí có khả năng theo dõi những thay đổi về sở thích và mối quan tâm của người dùng theo thời gian, cụ thể những gì người dùng có thể thích trong một khoảng thời gian nhất định trong ngày.
Khả năng thu thập dữ liệu nhanh chóng
Ông Jason Fung, cựu giám đốc bộ phận trò chơi của TikTok cho biết định dạng video ngắn cho phép TikTok tìm hiểu sở thích của người dùng với tốc độ nhanh hơn so với các nền tảng khác.
Ông cho biết: "Bởi vì nó ở định dạng vừa phải, là một video ngắn nên bạn có thể thu thập dữ liệu về sở thích của người dùng nhanh hơn rất nhiều so với YouTube, nơi mà một video trung bình có thể kéo dài tầm 10 phút. Hãy tưởng tượng khả năng thu thập dữ liệu vài giây một lần, so với gần 10 phút mỗi lần".
Thiết kế ứng dụng
Bên cạnh đó, việc định vị TikTok là một ứng dụng được xây dựng cho thiết bị di động ngay từ đầu cũng mang lại lợi thế so với các nền tảng đối thủ vốn phải điều chỉnh giao diện từ màn hình máy tính.
Việc TikTok sớm tham gia vào thị trường video ngắn cũng mang lại cho công ty lợi thế đi đầu lớn. Phải đến năm 2020, Instagram mới cho ra mắt Stories trong khi YouTube ra mắt Shorts vào năm 2021, cả hai ứng dụng này đều đi sau TikTok vài năm về kinh nghiệm phát triển sản phẩm và cơ sở dữ liệu người dùng.
Nội dung đề xuất đa dạng
TikTok cũng thường xuyên đề xuất những nội dung nằm ngoài sở thích của người dùng, điều mà Ban lãnh đạo công ty nhiều lần cho rằng là cần thiết đối với trải nghiệm người dùng của TikTok.
Một nghiên cứu được các nhà nghiên cứu từ Hoa Kỳ và Đức công bố vào tháng 3 vừa qua cho thấy thuật toán của TikTok khai thác sự quan tâm của người dùng trong khoảng từ 30% đến 50% video đề xuất, dựa trên dữ liệu của 347 người dùng TikTok và 5 bot tự động.
“Phát hiện này chỉ ra rằng thuật toán TikTok chọn đề xuất một số lượng lớn video mang tính khám phá nhằm tìm hiểu rõ hơn nhu cầu người dùng hoặc tối đa hóa khả năng giữ chân họ thông quan đề xuất những video thú vị không liên quan”, báo cáo nêu rõ.
Khuyến khích người dùng vào các nhóm công khai
Theo Giáo sư Ari Lightman tại Đại học Carnegie Mellon (Mỹ) cho biết một chiến thuật hiệu quả khác mà TikTok đã sử dụng là khuyến khích người dùng thành lập nhóm công khai thông qua hashtag. TikTok có khả năng thu thập, khai thác dữ liệu về hành vi, sở thích, sự đồng điệu và hệ tư tưởng của người dùng một cách hiệu quả hơn.
Một số chiến lược chính bao gồm đề xuất nhóm theo sở thích, làm nổi bật các thử thách và hashtag nhóm theo xu hướng, tìm kiếm nhóm và đề xuất nhóm dựa trên sở thích và hoạt động của người dùng,... Bằng cách này, TikTok có thể thu hút người dùng hiệu quả vào các nhóm công khai, thúc đẩy sự gắn kết, tham gia và trải nghiệm chung. Từ đó, nâng cao trải nghiệm người dùng tổng thể trên nền tảng.
Lợi thế khi phát triển tại Trung Quốc
Thuật toán đề xuất của TikTok phần lớn cũng được lấy từ ứng dụng Douyin của Trung Quốc, được phát hành vào năm 2016. Mặc dù, ByteDance thường nhấn mạnh rằng TikTok và Douyin là những ứng dụng độc lập và riêng biệt, thế nhưng các chuyên gia cho rằng về cơ bản hai thuật toán này vẫn khá giống nhau.
Ông Yikai Li, quản lý của công ty quảng cáo Nativex và là cựu giám đốc của ByteDance cho biết: "Vào khoảng năm 2018 và 2019, Douyin đã nỗ lực gắn thẻ cho mọi người dùng. Vì vậy, họ sẽ đánh dấu từng video theo cách thủ công. Sau đó, họ gắn thẻ người dùng dựa trên video đã xem. Phương thức này cũng được áp dụng trên TikTok".
Mặc dù, việc thuê những người gắn thẻ dữ liệu hiện nay là một thực tiễn phổ biến và quan trọng đối với các công ty hoạt động trong lĩnh vực AI. ByteDance là một trong những công ty tiên phong áp dụng chiến lược này.
“Thống kê và sắp xếp dữ liệu dán nhãn như vậy đòi hỏi rất nhiều công sức và thời gian. Các công ty Trung Quốc có nhiều lợi thế hơn do có nguồn nhân lực giá rẻ và đông đảo. Chi phí hoạt động ở Trung Quốc cũng thấp hơn so với những doanh nghiệp Bắc Mỹ”, ông Yikai Li nhận định.
Hà Phương