5G trong nền kinh tế di động toàn cầu nhìn từ MWC Barcelona 2023
MWC Barcelona - Đại hội thế giới di động (Mobile World Congress (MWC)) năm 2023
Phiên bản toàn cầu của báo cáo tại MWC Barcelona cho thấy toàn cảnh nền Kinh tế Di động thế giới dự đoán vào năm 2030 (hình 1).
Hình 1. Toàn cảnh nền Kinh tế Di động thế giới dự đoán vào năm 2030
Kinh tế Di động phân bổ theo các khu vực
Các chuyên gia của GSMA phân chia Kinh tế Di động thế giới thành 10 khu vực như sau:
1. Bắc Mỹ
Kỷ nguyên 4G đã giúp tăng năng suất đáng kể trong những những năm vừa qua, giúp mọi người trên khắp thế giới quản lý cuộc sống của họ hiệu quả hơn cả ở nhà và tại nơi làm việc. Ngày nay những lợi ích này là cốt lõi của nền kinh tế Bắc Mỹ. Khi khu vực này thoát khỏi môi trường không chắc chắn của đại dịch COVID-19 (Đại dịch), điện thoại di động sẽ tiếp tục đóng vai trò kết nối đến một tương lai tươi sáng hơn.
Khi 5G phát triển trên toàn thế giới, Hoa Kỳ và Canada sẽ nằm trong số các quốc gia dẫn đầu toàn cầu về việc áp dụng 5G. Đến năm 2025, 5G sẽ chiếm gần 2/3 tổng số kết nối di động trên khắp Bắc Mỹ, tương đương với gần 280 triệu kết nối.
Đóng góp cho nền kinh tế, các công nghệ và dịch vụ di động tiếp tục tạo ra 4,2% GDP ở Bắc Mỹ vào năm 2021 và hỗ trợ hơn 2,2 triệu việc làm trực tiếp hoặc gián tiếp. Các công nghệ 5G cũng sẽ tiếp tục thúc đẩy đóng góp cho nền kinh tế của khu vực, tác động đến các ngành then chốt như sản xuất, hành chính công…
2. Mỹ - La tinh
Khi Mỹ Latinh thoát khỏi Đại dịch, ưu tiên chính của các chính phủ trong khu vực là thúc đẩy phục hồi kinh tế và thúc đẩy phát triển bền vững. Các dịch vụ và công nghệ kỹ thuật số là rất quan trọng để thực hiện mục tiêu này, bằng cách kích thích tăng trưởng kinh tế, huy động lực lượng lao động và nâng cao hiệu quả công nghiệp.
Tỷ lệ sử dụng 4G đã tăng hơn gấp đôi trên khắp Mỹ Latinh trong 5 năm qua, với hơn 410 triệu kết nối vào cuối năm 2021. Con số này dự kiến sẽ đạt mức cao nhất vào năm 2024, khi người tiêu dùng ngày càng chuyển sang các gói 5G.
Đến cuối tháng 6/2022, bảy quốc gia trong khu vực đã triển khai dịch vụ 5G thương mại. Tỷ lệ chấp nhận hiện tại là gần 1% trên tổng số kết nối, nhưng tỷ lệ này dự kiến sẽ tăng lên 11% vào năm 2025. Mở khóa tiềm năng của kết nối di động đòi hỏi các biện pháp chính sách để hỗ trợ đầu tư mạng và cải thiện khả năng chi trả cho các dịch vụ kỹ thuật số của người tiêu dùng. Hiện thực hóa đầy đủ cơ hội di động sẽ yêu cầu hoạch định chính sách hướng tới tương lai, đặc biệt là đối với phổ tần.
3. Châu Âu
Mạng di động rất quan trọng đối với sự phục hồi kinh tế và thực hiện chuyển đổi kỹ thuật số và phát triển xanh trên khắp châu Âu. Hai năm sau Thập kỷ kỹ thuật số của EU, mục tiêu kết nối 'Gigabit cho mọi người, 5G ở mọi nơi' chưa bao giờ cấp bách hơn thế.
Vào năm 2021, 474 triệu người (86% dân số) ở Châu Âu đã đăng ký dịch vụ di động và con số này dự kiến sẽ tăng lên 480 triệu vào năm 2025.
Phần lớn các quốc gia ở châu Âu hiện đã triển khai dịch vụ 5G thương mại và gần 2/3 nhà khai thác trong khu vực đã ra mắt mạng 5G. Đến năm 2025, sẽ có 311 triệu kết nối 5G trên khắp châu Âu, tỷ lệ sử dụng là 44%. Tuy nhiên, các thị trường châu Âu vẫn tụt hậu so với các thị trường toàn cầu như Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ trong việc áp dụng công nghệ này.
Khi các nền kinh tế và xã hội trên toàn thế giới số hóa, việc tăng tốc 5G ở châu Âu là cần thiết để đảm bảo rằng các điểm mạnh của ngành sản xuất và công nghiệp truyền thống không bị kéo xuống bởi những điểm yếu trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông. Để đạt được điều này, điều quan trọng là phải tạo điều kiện phù hợp cho đầu tư cơ sở hạ tầng tư nhân, hiện đại hóa mạng và đổi mới kỹ thuật số. Lĩnh vực di động bền vững về tài chính là chìa khóa để cung cấp các dịch vụ sáng tạo và triển khai các mạng mới.
4. Trung Đông và Bắc Phi
Kể từ khi Đại dịch xuất hiện, các mạng di động đã đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp khả năng kết nối đáng tin cậy cần thiết để duy trì các hoạt động kinh tế và xã hội. Số lượng người dùng internet di động ở MENA (Middle East & North Africa) đã vượt quá 300 triệu vào năm 2021, với tỷ lệ thâm nhập ước đạt 50% dân số vào cuối năm 2022.
4G là công nghệ di động hàng đầu của MENA, với gần 270 triệu kết nối vào cuối năm 2021. Tỷ lệ sử dụng đã tăng hơn gấp đôi trong 5 năm qua, nhờ việc mở rộng mạng và nỗ lực của các nhà khai thác di động nhằm chuyển đổi người dùng khỏi các mạng cũ.
Ở cấp độ khu vực, 5G vẫn còn ở giai đoạn sơ khai. Tỷ lệ sử dụng hiện tại chỉ là 1%, dự kiến sẽ tăng lên 17% vào năm 2025. Tuy nhiên, các nhà khai thác ở các quốc gia Ả Rập trong khối Hội đồng hợp tác vùng Vịnh (GCC) nằm trong số những công ty dẫn đầu toàn cầu về 5G, với sự cạnh tranh và hỗ trợ của chính phủ đã kích hoạt việc ra mắt một số sản phẩm độc đáo nhất và nhanh nhất trên trong thế hệ mạng di động. Kết nối 5G trong phần này của MENA được thiết lập để đạt 41 triệu kết nối vào năm 2025 (49% tổng số kết nối).
Trong một thế giới hậu Đại dịch, kết nối kỹ thuật số dự kiến sẽ càng trở nên quan trọng hơn đối với người dân, doanh nghiệp và tổ chức. Khung pháp lý có lợi cho đầu tư sẽ rất quan trọng để khuyến khích triển khai cơ sở hạ tầng viễn thông. Cơ sở hạ tầng như vậy sẽ là chìa khóa để phục hồi kinh tế và phục hồi khủng hoảng trong tương lai.
5. Tây Phi (số liệu vào năm 2019)
Vào cuối năm 2018, có 185 triệu thuê bao di động ở Tây Phi, tăng gần 10 triệu so với năm trước. Tăng trưởng trong tương lai chủ yếu sẽ được thúc đẩy bởi những người tiêu dùng trẻ lần đầu tiên sở hữu điện thoại di động; hơn 40% dân số của tiểu vùng dưới 18 tuổi.
Số lượng đông đảo những người tiêu dùng trẻ ở Tây Phi cũng sẽ tạo ra sự thay đổi sâu sắc trong mức độ tương tác với thiết bị di động của người tiêu dùng. Trái ngược với sự tham gia tập trung vào nghe nói của những người dùng lớn tuổi, ít sử dụng kỹ thuật số hơn, người tiêu dùng của tương lai trong tiểu vùng sẽ sử dụng điện thoại di động cho các dịch vụ liên lạc không cốt lõi, tập trung vào dữ liệu, chẳng hạn như chơi game trực tuyến và truyền phát video. Điều này sẽ có tác động đáng kể đến việc sử dụng dữ liệu di động, dự kiến sẽ tăng gấp bảy lần trên toàn khu vực Châu Phi cận Sahara vào năm 2024.
6. Châu Phi cận Sahara
Khi các quốc gia ở châu Phi cận Sahara và phần còn lại của thế giới chuyển sang giai đoạn phục hồi kinh tế sau Đại dịch, kết nối di động được coi là đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định trạng thái 'bình thường mới'. Các nhà chức trách nhìn thấy cơ hội tận dụng công nghệ và dịch vụ kỹ thuật số để xây dựng nền kinh tế có khả năng phục hồi tốt hơn trước những cú sốc trong tương lai, nâng cao năng suất và hiệu quả trong việc cung cấp dịch vụ cũng như đảm bảo phát triển kinh tế xã hội toàn diện hơn.
Mặc dù 3G sẽ vẫn là công nghệ kết nối thống trị ở châu Phi cận Sahara, chiếm hơn một nửa tổng số kết nối vào năm 2025, nhưng năm 2023 này sẽ đánh dấu một bước ngoặt khi việc sử dụng 3G lần đầu tiên bắt đầu giảm. Đến năm 2025, 4G sẽ chiếm 1/3 kết nối di động trong khu vực, so với dưới 1/5 kết nối vào năm 2021.
Các hoạt động liên quan đến 5G cũng đang bắt đầu gia tăng trên toàn khu vực. Chúng bao gồm đấu giá phổ tần 5G, thí điểm 5G và thử nghiệm thương mại, cũng như nỗ lực phát triển các ứng dụng 5G phù hợp tại địa phương.
Kết nối di động có khả năng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của Châu Phi cận Sahara và thúc đẩy tiến bộ kinh tế - xã hội, nhưng việc nhận ra tiềm năng này cần có các biện pháp chính sách để hỗ trợ đầu tư mạng và cải thiện khả năng chi trả cho các dịch vụ kỹ thuật số của người tiêu dùng.
7. Châu Á Thái Bình Dương
Ngày nay, mạng băng thông rộng di động bao phủ 96% dân số Châu Á Thái Bình Dương, với 1,2 tỷ người truy cập dịch vụ internet di động. Động lực 5G tiếp tục tăng tốc trên toàn khu vực với các dịch vụ 5G thương mại hiện có sẵn trên 14 thị trường và một số thị trường khác bao gồm Ấn Độ và Việt Nam dự kiến sẽ được triển khai trong những năm tới. Đến năm 2025, sẽ có 400 triệu kết nối 5G trên toàn khu vực, chỉ chiếm hơn 14% dân số.
Hệ sinh thái di động tiếp tục đóng góp mạnh mẽ cho nền kinh tế trên khắp Châu Á Thái Bình Dương, tạo ra 5% GDP trên toàn khu vực, tương đương với 770 tỷ USD giá trị kinh tế gia tăng. Hệ sinh thái di động cũng hỗ trợ 8,8 triệu việc làm cả trực tiếp và gián tiếp.
Khi việc triển khai mạng 5G tiếp tục phát triển, 5G sẽ hỗ trợ các dịch vụ thế hệ tiếp theo như dịch vụ đám mây, AI, IoT và điện toán biên đồng thời thúc đẩy đổi mới và tăng trưởng kinh tế kỹ thuật số. Tuy nhiên, việc giải phóng toàn bộ lợi ích của 5G sẽ yêu cầu các nhà hoạch định chính sách đưa ra các quyết định tích cực giúp thúc đẩy tính khả dụng của phổ tần trong các băng tần 5G và đảm bảo rằng các tài nguyên phổ tần cần thiết luôn sẵn sàng vào đúng thời điểm, đúng địa điểm và trong các điều kiện phù hợp.
8. Trung Quốc (số liệu đến năm 2023)
Đến cuối năm 2022, gần 1,3 tỷ người ở Trung Quốc đã đăng ký dịch vụ di động. Trung Quốc sẽ là thị trường đầu tiên có 1 tỷ kết nối 5G, đạt mốc này vào năm 2025. Đến năm 2030, kết nối 5G ở Trung Quốc sẽ đạt 1,6 tỷ, chiếm gần 1/3 tổng số toàn cầu. Trong khi đó, các công nghệ và dịch vụ di động đã tạo ra 5,5% GDP của Trung Quốc vào năm 2022, một khoản đóng góp này tương đương 1100 tỷ USD giá trị kinh tế gia tăng.
Ngoài một loạt các bộ dữ liệu công nghệ, kinh tế xã hội và tài chính, bao gồm các dự báo đến năm 2030. Báo cáo Nền kinh tế di động Trung Quốc 2023 đưa ra các xu hướng chính như là: cơ hội doanh nghiệp 5G, mạng 5G chuyên dụng, tham vọng kỹ thuật số của đất nước, fintech và nền kinh tế tuần hoàn. Ngoài ra, Trung Quốc cũng khám phá tác động của ngành công nghiệp di động đối với các mục tiêu Phát triển Bền vững (Sustainable Development Goals - SDGs). Cuối cùng, các nghiên cứu của Trung Quốc cũng thảo luận về các yếu tố hỗ trợ chính trong ngành, bao gồm bảo vệ động lực 5G và tạo tiền đề cho sự phát triển của 6G.
9. Nga & SNG (số liệu đến năm 2021)
Ngành công nghiệp di động ở khu vực Cộng đồng các Quốc gia độc lập (Commonwealth of Independent States – CIS) đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho công dân được kết nối trong Đại dịch, với các ưu đãi như giảm giá cuộc gọi và cước dữ liệu, cung cấp quyền truy cập miễn phí vào các dịch vụ giải trí và chăm sóc sức khỏe, đồng thời quyên góp cho quỹ cứu trợ quốc gia phòng chống dịch COVID-19.
Vào cuối năm 2020, khu vực CIS có 238 triệu thuê bao di động, hơn 70% trong số đó là của Nga và Ukraine. Với sự sẵn có của các thiết bị cầm tay giá rẻ, việc sử dụng điện thoại thông minh tiếp tục tăng đều đặn và được dự báo sẽ vượt 85% tại sáu thị trường vào năm 2025.
Khu vực CIS hiện đang chứng kiến sự chuyển đổi nhanh chóng sang băng thông rộng di động. 4G đã khẳng định vị trí công nghệ di động hàng đầu trong khu vực trong năm 2020 và sẽ chiếm 2/3 tổng số kết nối vào năm 2024.
Vào cuối năm 2020, chính phủ Nga đã công bố lộ trình 5G, yêu cầu các nhà mạng xây dựng mạng 5G bằng thiết bị sản xuất trong nước, ra mắt dịch vụ 5G thương mại tại Nga vào năm 2024. Trong thời gian chờ đợi, các nhà khai thác sẽ chuyển trọng tâm sang thử nghiệm các trường hợp sử dụng khác nhau cho phân khúc doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đến năm 2025, khu vực CIS sẽ có hơn 30 triệu kết nối 5G, tương đương với tỷ lệ chấp nhận là 8%.
Trong một thế giới hậu Đại dịch, các dịch vụ và công nghệ kỹ thuật số sẽ rất quan trọng để tái tạo nền kinh tế và xây dựng lại các doanh nghiệp và cộng đồng. Việc triển khai băng thông rộng di động có thể giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội và chuyển đổi các ngành công nghiệp truyền thống. Đây là thời điểm phù hợp hơn để các chính phủ thực hiện các biện pháp chính sách nhằm kích thích đầu tư vào kết nối và giải quyết các rào cản đối với việc sử dụng internet.
10. Khu vực các đảo còn lại của Thái Bình Dương (số liệu đến năm 2023)
4G vẫn đang phát triển trên khắp các đảo, quần đảo khu vực Thái Bình Dương và sẽ tiếp tục có vai trò quan trọng trong phần còn lại của thập kỷ này cũng như sau này. Do phạm vi phủ sóng của mạng lớn hơn nên việc sử dụng 4G đã tăng lên chiếm gần 50% tổng số kết nối và được dự báo sẽ đạt 61% vào năm 2030.
Trong kỷ nguyên 5G, kết nối di động sẽ đóng một vai trò lớn trong xã hội, phản ánh tiềm năng của công nghệ trong việc hỗ trợ một loạt các trường hợp sử dụng và ứng dụng mới cho người dân, doanh nghiệp và khu vực công. Trong bối cảnh này, các chính phủ và nhà hoạch định chính sách trong khu vực nên chuẩn bị cho cơ hội 5G, sử dụng cách tiếp cận toàn diện, tầm quốc gia, bao gồm:
– Áp dụng các khung chính sách và quy định linh hoạt: quy định linh hoạt, mềm dẻo và cách tiếp cận cân bằng đối với phí và thuế;
– Thực hiện các biện pháp chính sách để thu hẹp khoảng cách kỹ thuật số: đầu tư vào đào tạo kỹ năng kỹ thuật số, hình thành các chính sách để giảm chi phí thiết bị cầm tay và giảm phí phổ tần;
– Đảm bảo kết nối an toàn và bảo mật: an toàn và bảo mật theo thiết kế và hợp tác quốc tế/khu vực để chống khủng bố trên mạng, thông tin sai lệch và các mối đe dọa an ninh mạng.
Viễn cảnh 5G
Một số gian hàng 5G tại MWC
Kể từ năm 2019, tiêu chuẩn công nghệ thế hệ thứ năm - 5G dành cho mạng di động băng thông rộng đã được triển khai trên thế giới. Đây là sự kế thừa phát triển của mạng 4G cung cấp khả năng kết nối với hầu hết các điện thoại di động hiện tại. Triển khai 5G đã vượt qua những trở ngại như là lo ngại 5G ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, liên quan đến Đại dịch dẫn đến tình trạng phản đối đốt phá các cột viễn thông nổ ra ở một số nước châu Âu (Hà Lan, Ireland, Síp, Vương quốc Anh, Bỉ, Ý, Croatia và Thụy Điển)… Triển khai 5G diễn ra không đồng đều giữa các quốc gia cũng như các khu vực, song vì lợi ích của công nghệ thế hệ mới này mà 5G không ngừng thu hút được sự chú ý của các chính phủ, các tập đoàn công nghệ, các nhà khoa học, giới chuyên môn và những người yêu thích viễn thông di động.
Thông tin trong loạt bài Kinh tế di động của GSMA cung cấp cập nhật (đến năm 2022, trừ các khu vực có chú thích riêng) về thực trạng của ngành công nghiệp di động trên toàn thế giới được tạo ra bởi nhóm nghiên cứu nổi tiếng của GSMA Intelligence. Các báo cáo này bao gồm nhiều bộ dữ liệu công nghệ, kinh tế xã hội và tài chính, bao gồm các cả những dự báo, dự đoán cho đến năm 2030. Qua đó cho thấy những lợi ích, những giá trị và những kỳ vọng to lớn mà ngành công di động nói chung, công nghệ 5G nói riêng mang lại.
Tại MWC Barcelona, GSMA đã công bố Báo cáo kinh tế di động toàn cầu hàng năm, những nội dung dự đoán chính bao gồm:
- 5G sẽ vượt qua 4G vào năm 2029 để trở thành công nghệ di động thống trị, với tỷ lệ sử dụng 5G trên 85% tại các thị trường 5G hàng đầu vào năm 2030.
- Kết nối 5G toàn cầu sẽ vượt mốc 5 tỷ vào cuối thập kỷ này, với ngành công nghiệp đang trên đà phát triển sẽ đạt 1,5 tỷ kết nối vào năm 2023.
- 5G sẽ bổ sung gần 1 nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu vào năm 2030 và mang lại lợi ích cho mọi lĩnh vực, trong đó các ngành dịch vụ (46%) và sản xuất (33%) mang lại nhiều giá trị nhất; đóng góp kinh tế của lĩnh vực di động sẽ vượt con số 6 nghìn tỷ USD vào năm 2030.
- Phần lớn các nhà khai thác kỳ vọng các mạng không dây riêng sẽ chiếm tới 20% tổng doanh thu doanh nghiệp của họ nhờ những cải tiến về công nghệ 5G.
- Động lực của Metaverse tiếp tục phát triển, song song với những tiến bộ trong việc kích hoạt các công nghệ như 5G, AI và thiết bị đeo.
Trong bài chào mừng MWC Barcelona 2023, Mats Granryd, Tổng giám đốc của GSMA đã nói: “Hãy đội chiếc mũ thám hiểm của bạn lên và để trí tưởng tượng của bạn bay xa với tất cả những khả năng đang chờ đợi ở phía trước”. Ông cũng cho biết, “Cho dù bạn là nhà khai thác di động, công ty mới thành lập, người khởi tạo lưu lượng truy cập lớn hay cơ quan thuộc khu vực công, chưa bao giờ có khoảng thời gian thú vị và bổ ích hơn khi tham gia vào ngành này”.
Văn Ngoan
